Λίγα λόγια για την περιοχή

Λίγα λόγια για την περιοχή (από το βιβλίο "Κατούνα Ξηρομέρου", Νικολάου Θεόδ. Μήτση, έκδοση δήμου Κατούνας, 1990)

Ο Δήμος Κατούνας είναι το μεγαλύτερο χωριό του Ξηρομέρου και βρίσκεται στο κέντρο της επαρχίας του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, ακριβώς πάνω από την λίμνη Αμβρακία, κτισμένος περιμετρικά σε λόφο με υψόμετρο 340 m και απόσταση 43 χιλ. από το Αγρίνιο. Η Κατούνα είναι κτισμένη κοντά στην Αρχαία Πόλη Εχίνος, και υπήρξε ως το 1912 πρωτεύουσα του Δήμου Εχίνου, που περιλάμβανε τα χωριά: Φυτείες, Παπαδατου, Κωνωπίνα, Τρύφου, Κομπωτή, Βούστρη, Αχυρά, Δασονομείο, Υγειονομικό Σταθμό και πρωτεύουσα όπως πάντα την Κατούνα.
Η λέξη Κατούνα σημαίνει στα σλαβικά καλύβες, ενώ στη βυζαντινή εποχή σήμαινε, όπως αναφέρει ο Γερ. Ηρ. Παπατρέχας (Αιτωλοακαρνανική Εγκυκλοπαίδεια,τομ.Γ',εκδότης Ιωάννης Κουφός), την κατασκήνωση ή το χώρο στρατοπέδου.
Η Κατούνα κατακτήθηκε στα 1449-50 από τον Σινάν Πασά, που είχε καταλάβει τότε ολόκληρο το Ξηρόμερο. Ο οικισμός της Κατούνας, είναι από τους παλιότερους του Ξηρομέρου και ανάγεται πριν και απ' τους Βυζαντινούς χρόνους. Στην Κατούνα απαντιέται ο χαρακτηριστικός τύπος του Ξερομερίτη, όπως: τραχύς, σκληροτράχηλος, γενναίος, λεβέντης, αράθυμος, γλεντζές, εγωιστής, ανοιχτοχέρης, φιλόξενος, αλλά και φιλέκδικος. Ακραίος σ' όλες του τις εκδηλώσεις, δεν ξέρει και δε θέλει τις μεσοβέζικες λύσεις. Αυτός είναι ο χαρακτήρας τόσο των Κατουνιωτών, όσο και των περισσότερων Ξηρομεριτών. Η περίοδος της κατοχής και του εμφύλιου σπαραγμού ( 1945-1949 ) άφησε βαθύτατα ίχνη στην Κατούνα, δημιούργησε αβυσσαλέα μισή και προ παντός στοίχισε πολύ αίμα, προσφέροντας στην Εθνική Αντίσταση ( 1941-44 ) το παν, έχοντας δε αδίκως και ανθρώπινα θύματα.